2018 is coming!
Namens alle vrijwilligers, bestuur en bemanning van het Ljouwerter Skûtsje wensen wij jullie een fantastisch nieuwjaar. We hebben er weer veel zin in om er een prachtig seizoen van te maken! Striedbaar, 2018 is coming!
Sintrale Kommisje Skûtsjesilen en Koninklijke Watersportvereniging Sneek organiseren historische zeildag
Op woensdag 9 augustus 2017 zal historie worden geschreven als het aan de SKS (Sintrale Kommisje Skûtsjesilen) en KWS (Koninklijke Watersportvereniging Sneek) ligt. Dit is vandaag op de Algemene Ledenvergadering van de SKS bekendgemaakt.
Earnewâld- In het Skûtsjemuseum staat het leven van vroegere generaties skûtsjesschippers centraal. Op een prachtige locatie vlakbij Earnewâld staat de historische scheepswerf “De Stripe.”Hier komt de oude traditionele zeilvaart weer tot leven. In het museum neem je onder andere een kijken in een nagebouwde roef. Je proeft de verhalen van vroeger. Je ruikt aan taan en teer. Je maakt er kennis met de krappe ruimte aan boord rond 1900, toen de skûtsjes onder zeil dagelijks vrachten vervoerden. Het was een zwaar bestaan van hard werken, maar vaak de vreugde van een vrij leven, met wind en water.
Vrijwilligers
In het skûtsjemuseum komen mooie, soms sterke verhalen tot leven. Het museum wordt gerund door ongeveer 50 vrijwilligers met de meest uiteenlopende taken. Zo zijn er timmerlieden, technici en zelfs nog een edelsmid. De oudste vrijwilliger is Jan Bruinsma de voormalig dorpstimmerman. Jan is 96 jaar en nog altijd actief betrokken bij het museum. In april van dit jaar heeft het museum de 100.000ste bezoeker mogen begroeten. Per jaar ontvangt het museum ongeveer 6000 bezoekers.
Oude materialen
In het museum vind je veel oude materialen. Veel masten, zeilen en andere onderdelen van de skûtsjes. Oprichter Age Veldboom heeft letterlijk veel spullen van de brandstapel gehaald. “Een jaar of wat terug was er geen oog voor historie. De schepen moesten sneller, aldus Veldboom: “Ik ben blij dat er weer een originaliteit commissie in het leven is geroepen, waardoor de skûtsjes weer in oude staat zijn hersteld.”
Start van het museum
Het museum is in 1998 opgericht door Veldboom. De doel van het museum is: “Het bewaren en bewaken van de historie voor de jeugd en om hen ook te stimuleren kennis te maken met oude ambachten. Het is een echt doe-museum. ” Veldboom is, zoals hij dat zelf zegt, “Gigantisch tevreden over de vlucht die het museum heeft gemaakt door de jaren heen. Dit had ik nooit allemaal alleen gekund. Het was een goed besluit een stichting in het leven te roepen. Hierdoor is het allemaal veel beter geregeld en nog mooier, dan wanneer ik het allemaal alleen had moeten doen.”
Bruine zeilen
Een van de rondleiders is,de uit Leeuwarden afkomstig, Henk Veltman. Samen met zijn vrouw is hij een van de vele vrijwilligers waar het museum op draait. Hij en zijn vrouw zijn nauw betrokken bij het museum. Naast rondleidingen verzorgen is Veltman een van de technici van het museum. Na een warm onthaal werden we meegenomen door de historie van het museum. Zo vertelde Veltman, dat vroeger alle zeilen van wit katoen waren. Tenminste, toen ze nieuw waren. “De zeilen werden op een gegeven moment met een bezem en tanine behandeld om te voorkomen dat “het weer” in de zeilen kwam. “Door deze behandeling werden de katoenen zeilen bruin van kleur”, zo vertelt Veltman; “Nu heb je veel kunststof zeilen.”
Aebelina
Naast het museum ligt het houten skûtsje “Aebelina”. Veltman vertelde ons dat het skûtsje helemaal van eikenhout is gemaakt. “Verschillende gemeenten en de Provincie Fryslân hebben veel hout gedoneerd. Wanneer er eikenbomen waren omgewaaid, werden deze geschonken aan het museum om de “Aebelina” af te kunnen maken.”
Nieuwsgierig
Ben je nieuwsgierig geworden naar de verhalen over vroeger en wil je meer weten over het leven op een skûtsje? Kijk dan even op www.skutsjemuseum.nl of op www.aebelina.nl
Leeuwarden- Je hebt de mensen vast zien lopen met allerlei apparatuur tijdens de wedstrijden van de SKS. De mensen van Omroep Max. Dan weer langs de kant in Lemmer, of in een boot op het water, varend tussen de skûtsjes.
De loting
Verschillende zaken zijn belicht. Zo was de crew aanwezig in Grou in het Theehuis, waar ook de bemanningleden van Leeuwarden zich hadden verzameld. Voorafgaand aan de loting hebben zij de sfeer geproefd op het plein in Grou bij de tent, waar de loting ging plaatsvinden. Burgemeester Ferd Crone was ook aanwezig, als beschermheer van het Leeuwarder skûtsje.
De wedstrijden
Hoe start de dag van de bemanning en wat moeten zij doen om het skûtsje zeilklaar te maken. In alle vroegte was de crew aanwezig om dit te filmen en interviews af te nemen. Om 11.00 uur volgt de route beschrijving van de wedstrijd. Piet Paulusma geeft de voorspelling van het weer tijdens de bespreking. Welke route gaan we zeilen? Wordt het baan A of baan B of zelfs baan E. De crew van Omroep Max was onder de indruk van alle zaken die er bij komen kijken om een wedstrijd te organiseren en te zeilen.
Leeuwarderwedstrijd dag
Uiteraard ontbrak de crew niet tijdens de Leeuwarderwedstrijd dag in Lemmer. Van `s ochtends vroeg tot `s avonds laat zijn er opnames gemaakt. Tijdens het uitleggen van de route vanaf de klipper van Zevenwolde werden aan het bestuur enkele vragen gesteld over de route. Tijdens de route bespreking werden de reacties van de schippers gepeild over de te zeilen baan. Sietske Meeter werd uiteraard ook om een korte reactie gevraagd.
Sfeer
“Wat een sfeer!, aldus Jan Slagter. De binnenkomst in Lemmer van de vloot in het centrum, voorafgaand aan de beide Lemster dagen. Het harde werken van de bemanning tijdens de wedstrijden. De organisatie van een wedstrijd, het uitleggen van de route. Er komt veel meer bij kijken, dan je in eerste instantie doet vermoeden.”
De uitzending
Het is nog niet duidelijk wanneer de opnames uitgezonden worden. Eind oktober, begin november. Via onze website of social media kanalen houden wij je op de hoogte.
Langwarder Wielen- Het linker rijtje is gelukt. Leeuwarden is op een mooie 6e plaats geëindigd vandaag. Daarmee Windkracht 5 uit het zuidwesten, met uitschieters tot 6, voorspelde opnieuw spektakel. Het werd inderdaad een titanenstrijd.
Ondiep
De wedstrijd op de Langwarder Wielen is vanwege de ondieptes altijd lastig. Dit jaar was het extra oppassen geblazen, want wegens werkzaamheden waren delen van het wedstrijdwater afgesloten met gele tonnen. De startlijn lag bij de Rijksweg A7 en veel skûtsjes trachtten om onderin over bakboord van start te gaan.
Hoe komt het met de bovenboei
Er lag een mooi kruisrak richting het dorp Langweer. De vele toeschouwers zagen de skûtsjes, soms flink plat op het water, laverend op hen af komen. En dan blijft na zo’n kruisrak altijd weer de vraag: Hoe komt het bij de bovenboei? Welk skûtsje komt er over stuurboord en moet voorrang verlenen aan een skûtsje over bakboord.
Ljouwerter skûtsje
Er waren geen problemen voor Grou en Akkrum die als eersten om de bovenste ton stuurden. Heerenveen, dat in het kruisrak een extra slag achter de Súdwesthoek moest maken, passeerde op de derde plaats. In het halfwindse rak, op weg naar de tweede ton, liep de top drie enigszins uit op de achtervolgers aangevoerd door Leeuwarden. Na één route zeilen volgde opnieuw het kruisrak waar de strijd weer losbarstte.
Acrobatische toeren
De duels werden écht uitgevochten in het kruisrak. Zo koos Leeuwarden direct bij het ingaan van de derde route voor een stuurboordslag om de boei in de hoop wat naar voren te kunnen komen. In een lange bakboordslag zocht Leeuwarden bij de ‘wal’ ruimte om te draaien en kwam daarbij met de opsteker op het achterdek van d’Halve Maen. Averij aan de ketting van de waterstag bij Leeuwarden, dat op acrobatische wijze nog tijdens de wedstrijd werd gerepareerd.
Wedstrijduitslag
Grou en Akkrum finishten als de nummers 1 en 2. Op de derde plaats het skûtsje van Sneek. Het Ljouwerter skûtsje heeft goede zaken gedaan en is als 6e Skûtsje over de finish gekomen. Het linker rijtje is gelukt, ondanks de aanvaring met d`Halve Maen. Door de aanvaring heeft Leeuwarden aan snelheid moeten inboeten op het laatst. Te weinig wind, waardoor zijn zij helaas twee plaatsen gezakt, tijdens de wedstrijd.
Klassement
Op de eerste plaats vinden we het skûtsje van Sneek van Douwe Jzn. Visser, gevolgd door Pieter Ezn. Meeter van Akkrum. Earnewâld heeft de derde plek ingenomen met schipper Gerhard Pietersma. Leeuwarden is van de laatste plaats af en staat nu op de 13e plek in het klassement.
Elahuizen
Morgen wordt er gezeild in Elahuizen. Vanaf 14.00 uur barst het skûtsje geweld weer los. Je kunt de wedstrijd het beste volgen langs de oevers bij het dorp. Wordt het opnieuw het linker rijtje?
Earnewâld- Achterin het wedstrijdveld was het stuivertje wisselen. De broers Siete en Pieter Ezn. Meeter (Leeuwarden en Akkrum) zaten elkaar letterlijk en figuurlijk in het vaarwater. Even lag Akkrum vóór Leeuwarden, maar ‘de Leeuw’ liet zich niet kennen en vocht terug.
De skûtsjes achter de Argus
Vandaag was er geen start vanaf de wal in de Lange Sleatten, maar een sleepstart met veertien skûtsjes achter de Argus. De vele mensen op de kant en in de bootjes langs het wedstrijdveld zagen ‘stilte voor de storm’ aan boord van de skûtsjes. Zodra het laatste skûtsje, Akkrum, op de Sânemar aankwam en de toeter had geklonken, ratelden de lieren. Elk bemanningslid weet op dat moment wat hem of haar te doen staat. Zorgen dat het zeil zo snel mogelijk wordt gehesen.
Vrij vlot snelheid
De voorste skûtsjes kregen vrij vlot snelheid in het schip. Na het ronden van de boei in de Folkertssleat zeilden de skûtsjes rechtuit door de Ulekrite . Vervolgens door het Syds Djip waar ze voor de wind langs het publiek op het terras bij Hotel Princenhof kwamen. Hierna volgde een boeironding in de Lange Sleatten en op de Sânemar lag een mooi kruisrak.
Doorkomst Boeirondingen
Doorkomst van het Ljouwerter skûtsje bij de eerste boeironding was op ongeveer 9 minuten achterstand van Sneek. Zij waren met 16 minuten en 39 seconden als eerste. Bij de tweede boeironding was de doorkomsttijd van Ljouwert 51 minuten en 32 seconden.
Tijdens de 3e boeironding was Ljouwert op geklommen naar de 11e plaats. Met een doorkomsttijd van 1 uur, 7 minuten en 48 seconden. De achterstand op de nummer 1 was 13 minuten en 36 seconden. Bij de laatste boeironding en tevens finish was de doorkomsttijd, op een paar seconden na, net geen twee uren.
Eindklassement
De uitslagen van de boeirondingen zijn niet de uitslagen van het eindklassement. Douwe Jzn Visser van Sneek verstevigd zijn koppositie in het klassement. Zo ook Jeroen Piersma van Drachten. Akkrum zakt van de derde plaats naar de vierde plaats. Auke de Groot van Stavoren eist nu de derde plaats op. Het Ljouwerter skûtsje staat op de 13 e plaats met Woudsend nog achter zich als hekkensluiter.
Terherne
Morgen het ruime water van de Snitser Mar bij Terherne. Dan geen start of finish op nummer, maar vast weer een spannende strijd. De wedstrijd is het beste te bezichtigen vanaf de pier. Wordt het morgen de dag van het Ljouwerter skûtsje?
Onze bakboord zwaardvrouw- “Er zijn nog wat oefenpuntjes, voor ons als bemanning”
Vandaag maken wij kennis met Sylvia van der Vaart(46) uit Zwolle. Sylvia is haar hele leven al betrokken bij het skûtsje silen. “ Via mijn vader Gerrit van der Vaart. Hij zeilde bij Ome Siete en later bij Ome Eildert. Mijn overleden man, Henri Beekhof was ook enorm betrokken bij het skûtsje silen en heeft ook gezeild bij Ome Siete en Ome Eildert. “Ik ben nu voor het derde jaar aan boord bij mijn neef Siete Meeter en het Ljouwerter skûtsje ”.
Platbodemschip
Het bedienen van de zwaarden bepaalt de koers van het skûtsje. Een skûtsje is een platbodemschip zonder kiel. Vroeger moesten de skûtsjes hun vracht ook vervoeren naar plaatsen met alleen ondiep water. In plaats van een kiel hingen er twee zijzwaarden aan het skûtsje voor het geval er tegen de wind in gekruist moest worden.
Bij overstag gaan verandert de richting van het schip ten opzichte van de wind. De wind blaast dan vanaf de andere kant in de zeilen. Als het zwaard aan de loefzijde( daar waar de wind vandaan komt) neergelaten werd, had dit geen nut. Het zwaard aan de lijzijde (de lage kant) werd dan neergelaten.
Zo zorg je ervoor dat de wind het schip niet zomaar alle kanten kan laten uitblazen tijdens een wedstrijd. “Door de zwaarden te steken blijft het schip op de gewenste koers. De schipper bepaalt met zijn adviseur de koers en de zwaardvrouwen, waarvan Sylvia er één van is, van het Ljouwerter skûtsje laten al naar gelang tijdens de koers de zwaarden neer of trekken deze omhoog.”
Omslaan
“Het spannendste moment vond ik toch wel het omslaan tijdens de proloog van Langweer 2015. 1 vlaagje teveel en toen lagen we al om. Een aantal bemanningsleden lagen in het water. Maaike Meeter was op het helmhout gevallen en had veel pijn. Ik zat boven op de zijkant van het skûtsje vol in de wind. Het was erg koud.” Heerenveen ging vlak voor het Ljouwerter skûtsje om. “Ik wilde van het skûtsje af en zat om me heen te kijken waar ik mij het beste in het water kon laten vallen. Door de opmerking: Gewoon blijven zitten Syl. Ze komen ons wel halen, ben ik maar rustig blijven zitten. Maar mán, wat was het spannend.”
Voorbereiding
De bemanning van het Ljouwerter Skûtsje is niet van hun stuk te krijgen. Tijdens de voorbereiding luistert Sylvia naar muziek via haar telefoon op het volgschip. “Even een momentje voor mezelf.” Voor de rest geen bijgeloof of andere poespas. De wedstrijd bij de Veenhoop vindt Sylvia de leukste. “Alle skûtsjes op een rij langs de kant. Wachten tot het startschot klinkt en dan wegwezen. De adrenaline die iedereen dan voelt, is geweldig.”
Linker rijtje
De Rienk Ulbesz loopt erg goed. Met een nieuwe mast en compleet nieuw tuig zijn er zeker stappen gemaakt. “Ik denk dat we in het linker rijtje eindigen en in 2017 de titel pakken. Waarom? Omdat de bemanning en Siete Meeter van het Ljouwerter skûtsje het kunnen!”